Περισσότερο από τις ξεκάθαρες σκέψεις και τις συνειδητές εικόνες, τα όνειρα βρίσκονται κάτω από την εξάρτηση των τεσσάρων βασικών στοιχείων. Πολυάριθμα υπήρξαν τα δοκίμια που συνδύασαν τη θεωρία των τεσσάρων υλικών στοιχείων με τις τέσσερις οργανικές ιδιοσυγκρασίες. Έτσι, ένας παλαιότερος συγγραφέας, ο Λέσσιους, γράφει στο Η Τέχνη της Μακροζωίας (Leonardus Lessius, L’ art de vivre longtemps, σελ. 54): “Τα όνειρα των χολερικών συνίστανται από φωτιά, πυρκαγιές, πολέμους, δολοφονίες • αυτά των μελαγχολικών, από ενταφιασμούς, κενοτάφια, φαντάσματα, λάκκους και από κάθε θλιβερό πράγμα • των φλεγματικών από λίμνες, ποτάμια, πλημμύρες, ναυάγια: όσων είναι αιματώδεις, από πετάγματα πουλιών, αγώνες δρόμου, γιορτές, κοντσέρτα, ακόμα κι από πράγματα που δεν τολμάμε να ονοματίσουμε”.
Επομένως οι χολερικοί, οι μελαγχολικοί, οι αιματώδεις και οι φλεγματικοί χαρακτηρίζονται αντίστοιχα από τη φωτιά, τη γη, το νερό, τον αέρα. Τα όνειρά τους επεξεργάζονται κατά προτίμηση το υλικό στοιχείο που τους χαρακτηρίζει. Αν παραδεχτούμε ότι σε μία βιολογική πλάνη, αναμφισβήτητα πρόδηλη αλλά πολύ γενική, μπορεί ν’ αντιστοιχεί μία βαθύτερη ονειρική αλήθεια, τότε είμαστε έτοιμοι να ερμηνέυσουμε τα όνειρα από την υλική πλευρά. Πλάι στην ψυχανάλυση των ονείρων, θα πρέπει λοιπόν να στηθεί μία ψυχοφυσική και μία ψυχοχημεία των ονείρων. Η πολύ υλιστική αυτή ψυχανάλυση θα συμφωνήσει με τους παλαιότερους κανόνες που ήθελαν οι στοιχειώδεις ασθένειες να θεραπέυονται με τα στοιχειώδη φάρμακα. Το υλικό στοιχείο είναι καθοριστικό για την αρρώστια όσο και για τη θεραπεία. Υποφέρουμε με τα όνειρα και θεραπευόμαστε πάλι με τα όνειρα. Μέσα στην κοσμολογία του ονείρου, τα υλικά στοιχεία παραμένουν θεμελιώδη.
Το νερό είναι πράγματι το διαβατάρικο στοιχείο. Είναι η κύρια οντολογική μεταμόρφωση ανάμεσα στη φωτιά και τη γη. Η αφιερωμένη στο νερό ύπαρξη είναι μια ύπαρξη σε παραζάλη. Πεθαίνει κάθε λεπτό, αδιάκοπα, κάποιο κομμάτι της ουσίας της καταρρέει. Ο καθημερινός θάνατος δεν είναι ο εκστατικός θάνατος της φωτιάς που τρυπάει τον ουρανό με τα βέλη της. Ο καθημερινός θάνατος είναι ο θάνατος του νερού. Το νερό εξακολουθεί να κυλάει, το νερό συνεχίζει να πέφτει, καταλήγει πάντα σ’ έναν οριζόντο θάνατο. Σε αναρίθμητα παραδείγματα θα δούμε ότι για τη φαντασία που υλοποιεί, ο θάνατος του νερού είναι πιο ονειροπόλος από το θάνατο της γης. Ο πόνος του νερού είναι απέραντος.
Συγγραφέας: Gaston Bachelard
ISBN: 960-264-175-4
Σελίδες: 208
Αριθμός έκδοσης: 3η
Πρώτη έκδοση: 1985
23,38 €
Εκδόσεις Βασδέκη 